Afscheid opa Lahcen & Viva Hollanda

Er is weer veel gebeurd in korte tijd en helaas was niet alles leuk.

Begin September zijn we in 2.5 dag, samen met Hoessein, naar Nederland gereden. Alhoewel het een flink lange rit is, was het toch de moeite waard: het gaf ons de kans om leuke spulletjes uit Marokko mee te nemen en daarnaast was het gewoon heel gezellig om zo weer eens samen te reizen!

Zaterdag 12 september hebben we Matisse zijn vierde verjaardag gevierd. Matisse vond het echt in een woord geweldig om alle kinderen van vrienden en zijn neefjes en nichtjes weer om zich heen te hebben. Dit jaar was hij helemaal in de ban van de verjaardagstaart, Ik had hem, zoals alle andere jaren, zelf gebakken maar hij vond het nu ineens zeer spannend. Hij heeft het hele bereidingsproces van begin tot eind op de voet gevolgd; cakebeslag maken, botercrème kloppen, marsepein kneden en het uitkiezen van de taartkleur (blauw dit keer). Hij week niet van mijn zijde die dag en wilde ieder tien minuten checken hoe ver de taart al gevorderd was. Je kunt je misschien voorstellen dat het uitblazen van de kaarsjes deze verjaardag een ware happening is geweest. Namens Matisse wil ik iedereen nogmaals heel hartelijk bedanken voor jullie aanwezigheid en/of de leuke cadeautjes.

Dinsdag 15 september is zeer plotseling opa Lahcen, de vader van M’barek, overleden. Hij reed in zijn auto vlak voor de poort van zijn boerderij in Ounagha (zo’n 28 km van Essaouira), toen hij werd verrast door een hartstilstand. Sectie wijst uit dat hij toen direct is overleden en niet meer heeft gemerkt dat hij, met geringe snelheid, tegen een muur tot stilstand gekomen is.

De hele familie was in shock door dit plotselinge verlies en verzamelde zich die zelfde ochtend in ons huis aan de Eurokade. De beslissing om naar Marokko te vliegen was snel gemaakt en M’barek is diezelfde dag nog samen met zijn broer en zussen, nichtjes en schoonzus op het vliegtuig gestapt om bij de ter aardebestelling te kunnen zijn.

In Marokko, en andere islamitische landen, is het gebruikelijk om de overledenen binnen 24 uur te begraven. Snelheid was dus wel geboden. M’barek is na aankomst eerst zijn vader gaan bezoeken in het mortuarium van het zieken huis in Essaouira. De volgende dag in de middag is zijn vader, na een gebedsdienst in de plaatselijke moskee, begraven op de begraafplaats van Essaouira, grafnummer 6068. Die middag en de avond erna zijn heel veel mensen langs het huis gekomen om hun deelneming te betuigen en de volgende avond had de familie een etentje georganiseerd waar nog eens 150 man verlies en verdriet is komen delen. M’barek vertelde mij dat het bezoek aan Marokko zeer intensief is geweest maar dat hij er een heel voldaan gevoel aan over heeft gehouden. Er is veel gehuild maar er is ook gelachen. Er zijn anekdotes en herinneringen opgehaald en er is veel goeds gesproken over zijn vader. M’barek heeft de afgelopen dagen bekenden en familie die hij sinds zijn vroege jeugd uit het oog verloren is terug gezien. De steun die hij van hen heeft ontvangen zal hem zeker helpen om het verlies een plek te geven. Ook wil ik al onze vrienden en familie in Nederland bedanken voor de lieve steun en mooie woorden.

Matisse hebben we natuurlijk ook uitgelegd dat opa er dus niet meer is: “Opa is overleden en zijn lichaam ligt begraven in de grond. Opa’s geest woont nu op een wolk en we kunnen hem niet meer zien”. Alhoewel hij, met zijn net vier jaar, nog niet veel snapt van dit gegeven roert hij het onderwerp op verschillende manieren toch steeds aan; “mama krabjes in de zee kunnen toch ook dood gaan?” Maylin krijgt het helemaal niet mee. Omdat ze nog zo jong zijn hadden we al vrij snel besloten dat de kinderen en ik in Nl zouden blijven. Ze zouden niet veel begrijpen van al dat verdriet. Daarnaast is het, binnen een week heen en weer reizen naar Marokko, ook wat te veel van ze gevraagd. Als we weer terug zijn in Marokko, Essaouira zullen we met ons gezin het graf gaan bezoeken zodat de kinderen (en ik ook) op eigen wijze afscheid kunnen nemen van opa Lahcen.

Ik herinneren me opa Lahcen als zeer hartelijke vriendelijke maar ook eigenwijze man (typisch Ben Addi trekje). Hij had een tomeloze energie en was een zeer ondernemend persoon. Hij kon je aankijken met een ondeugende glimlach rond zijn mond en van die twinkeloogjes. En als je bij hem op visite kwam dan zorgde hij er voor dat de tafel vol stond met allerlei lekkere versnaperingen. We zullen hem erg missen.

Terwijl M’barek in Marokko zat ging voor ons het leven hier gewoon door. Samen met de kinderen heb ik er het beste van geprobeerd te maken. We hebben veel leuke dingen gedaan. We zijn, nadat we M’barek op het vliegtuig hadden gezet, schiphol onveilig gaan maken; vliegtuigen kijken, spelen in de binnenspeeltuin bij het vliegdek, saucijzenbroodjes eten en limonade drinken. Verder zijn we er met de bakfiets erop uitgetrokken, hebben we nieuwe schoenen gekocht, heeft Zohra een middagje op de kinderen gepast zodat ik een bezoekje aan de mondhygiëniste kon brengen, zijn we met zijn drieën, heel gezellig, gaan eten bij Tacey, Martin en Iza, hebben we baby Len mogen bewonderen bij Petra (Len is afgelopen zondag geboren) en zijn we naar Opa en Oma in Ede gereden. Ook hebben we een zeer zonnig dagje Efteling achter de rug met Katelijn, Joep en Tijs en hebben we bijgekletst/gespeeld/gegeten met Wendy, Tijl, Lene, Lise en Toj om vervolgens papa thuis op te vangen. Kortom we hebben zeker niet stilgezeten.

Inmiddels hebben M’barek en ik, na lang beraad, besloten om ons toch maar niet voor lange tijd in Marokko te vestigen. Alle investeringen die ons leuk lijken ( en die we uitvoerig onderzocht hebben) blijken niet levensvatbaar op de korte termijn en/of zijn in de vertraging geschoten door de financiële crisis. Het was nooit ons idee om zo’n 8 tot 10 jaar in Marokko te blijven maar dat is nu wel de tijd die je nodig hebt om welke business dan ook op te zetten en commercieel succesvol te maken voor eventuele verkoop. Wij hadden bij vertrek max. vijf jaar Marokko in onze gedachten. Zelf hadden M’barek en ik het nog wel leuk gevonden om een extra jaartje aan ons huidige verblijf vast te plakken maar Matisse is nu vier en wil heel erg graag naar school. We willen het hem niet aan doen om eerst weer een heel jaar aan Marokko te wennen en hem vervolgens na een jaar daar weer weg te halen om hem in Nederland naar school te doen. Hij bloeit hier helemaal op en staat bijna elke dag nog verbaast te kijken hoeveel mensen hier wel niet Nederlands spreken. Hij blijft het zeggen. Uit voorzorg had ik hem voor ons vertrek al op een goede school in de buurt aangemeld. Inmiddels hebben we met de school contact gehad en hebben we afgesproken dat Matisse zijn eerste schooldag 4 januari 2010 zal zijn. Hij kijkt er nu al naar uit. Voor Maylin hebben we een leuke crèche in de buurt gevonden. Het zal voor M’barek en mij wel weer even wennen zijn dat ons eer relaxte leventje binnenkort over zal zijn en we ons weer zullen moeten gaan oriënteren op werk in Nl.

Maar eerst stappen we binnenkort (ergens halverwege volgende week), als we hier alles geregeld hebben wat we wilden regelen, in de auto en gaan we nog even volop drie maandjes genieten van de zon, de zee en het vrije leven. Verder zullen we de tijd die ons rest in Essaouira ook nog besteden aan het inrichten van twee appartementen. Die waren al voor onze komst gebouwd en nu is het idee ontstaan ze in te richten voor eigen gebruik (en op termijn voor verkoop). De kinderen zullen waarschijnlijk in Essaouira nog twee maanden de crèche gaan bezoeken omdat de gang naar de crèche ze een mooi dagritme geeft en omdat ze daar andere kinderen kunnen ontmoeten.

Tot snel, groetjes, Brunia